Waarom je goed op jezelf moet passen als mantelzorger

Vooraf: Goed op jezelf passen als mantelzorger moet jouw eerste prioriteit zijn. Nee, niet de tweede! Marc Lawrence legt uit waarom ‘egoïstisch’ zijn hem en jou ook een betere verzorger kan maken.

Als je al langere tijd mantelverzorger bent, heb je vast gemerkt dat verzorgen zijn tol kan eisen voor lichaam en geest. Bij langdurige chronische aandoeningen wordt de zorg vaak alleen maar moeilijker. Jij en de persoon voor wie je zorgt vechten waarschijnlijk tegen de tijd.

We worden allemaal ouder. En naarmate we ouder worden, is er meer inspanning nodig om onszelf fit te houden en onze geest fris. Als verzorgers hebben we de neiging om prioriteit te geven aan onze patiënten/geliefden en verwaarlozen we onszelf vaak.

Naast de voor de hand liggende dingen zoals sporten, gezond eten en voldoende slapen,  kun je ook een paar andere eenvoudige activiteiten doen om de belasting op je lichaam en geest te verminderen.

Verander je mindset

Toen ik begon te zorgen voor mijn vrouw, voelde ik vaak dat de artsen, verpleegkundigen en therapeuten niet om mij gaven. Alles draaide om haar en zelden vroeg iemand ooit naar mijn welzijn.

Op een gegeven moment bereikte dit een hoogtepunt. Toen ik eens ernstig ziek was met een longontsteking, kwam een verpleegkundige op bezoek voor mijn vrouw. Zij hield geen enkele rekening met mijn situatie en gaf mij allerlei zorgtaken. Op dat moment besefte ik dat mijn welzijn net zo belangrijk was - zo niet belangrijker - dan dat van mijn vrouw. Zonder mij zou ze hulpeloos zijn.

Als je denkt dat dit egoïstisch klinkt, dan heb je gelijk want dat is het ook! Ik stel niet voor dat je altijd je eigen behoeften boven die van de persoon voor wie je zorgt moet stellen. Maar het is belangrijk om eerst voor jezelf te zorgen. Dit zal je echt helpen als je je gedrag wilt veranderen.

De volgende stap is om assertiever te worden in het zoeken naar hulp.

Gebruik hulpmiddelen

Toen mijn vrouw voor het eerst thuiskwam uit het ziekenhuis, kwam er een ergotherapeut bij ons thuis die adviseerde wat er gedaan kon worden om mijn vrouw beter van dienst te zijn.

Ik heb mijn best gedaan om alle adviezen op te volgen. Ik heb handgrepen aangebracht, deuropeningen verbreed, tapijten verwijderd en een traplift geïnstalleerd. Na ongeveer zes maanden besefte ik dat deze aanpassingen wel nuttig waren, maar geen rekening hielden met mijn behoeften.

Bijvoorbeeld, de plaatsing van handgrepen in bad en douche zijn goed voor de persoon in het bad, maar niet altijd handig voor degene die helpt bij het baden. Daarom heb ik extra handgrepen toegevoegd om mijn evenwicht te bewaren wanneer ik mijn vrouw verplaats en samen douche. Ook heb ik tapijten met een rubberen onderkant gelegd, zodat ik betere grip heb.

Hoewel mijn doel is om mijn vrouw te helpen onafhankelijker te zijn, ben ik altijd op zoek naar hulpmiddelen die ook een deel van mijn lasten wegnemen. Een robot om haar te voeden zou bijvoorbeeld geweldig zijn!

Maak tijd voor JEZELF

Tijd voor jezelf vinden is het moeilijkste aspect aan mantelzorg. Ik heb de meeste activiteiten die ik vroeger deed opgegeven sinds de beroerte van mijn vrouw. Dit komt deels doordat er niemand is die mijn rol kan overnemen als ik er niet ben, en deels vanwege de kosten van die activiteiten.

Het verlies van tijd voor jezelf gedurende de dag is ook zorgwekkend. Ik ben de hele dag bezig met mijn vrouw, dochter en hond, en ik heb zelden tijd om alleen te zijn. Zelfs het vinden van tijd om dit artikel te schrijven is een uitdaging.

Opnieuw is de oplossing om egoïstisch te zijn. Nadat ik bijvoorbeeld mijn vrouw rond 20.00 uur naar bed heb gebracht, breng ik wat tijd met haar door. Daarna breng ik mijn dochter rond 22.00 uur naar bed. Zodra ze in bed ligt, beschouw ik de komende 90 minuten als mijn tijd.

Mijn vrouw is niet blij dat ik zo laat opblijf, omdat ze wil dat ik ook naar bed ga. Maar ik heb die tijd nodig om te ontspannen. 90 minuten rust zonder aan iemands behoeften te hoeven voldoen kan veel doen om mijn batterij op te laden voor de volgende dag.

Plannen voor de lange termijn

De wereld is momenteel behoorlijk chaotisch. We worden dagelijks geconfronteerd met gezondheids-, milieu-, politieke, maatschappelijke en financiële problemen. Als je voor een dierbare zorgt, komen daar waarschijnlijk ook nog je persoonlijke problemen bij. Hierdoor is het moeilijk om je op iets anders te concentreren dan op overleven.

Ik zie andere zorgverleners die zich alleen richten op het heden en mogelijk hun toekomst opofferen. Dat probeer ik te vermijden. Mijn doel is dat mijn vrouw en ik comfortabel met pensioen kunnen gaan en de benodigde zorg kunnen betalen. Daarom minimaliseer ik nu het gebruik van dure zorgdiensten en zet ik in op persoonlijke betrokkenheid.

Ik ben ook begonnen met een plan voor op de langere termijn. Doel is om een plek te vinden waar we een toegankelijk huis kunnen bouwen dat aan onze pensioenbehoeften voldoet. Het klinkt niet als een eenvoudige suggestie, en geloof me, dat is het ook niet. Maar ik merk al dat ik minder druk voel dankzij dit langetermijndoel.

Ik kijk uit naar de dag waarop we allebei kunnen ontspannen en samen tijd kunnen doorbrengen. Dat maakt me blij. Met dit plan, dat jaren kan duren om werkelijkheid te worden, verleg ik mijn focus van de dagelijkse onrust naar een aangenamere toekomstvisie.

De conclusie

Ik geloof dat er verschillende fases zijn in de ontwikkeling van een verzorger. Eén daarvan is de fase van 'verlichting'. Dat gebeurt wanneer je de dagelijkse routine doorbreekt en weer aandacht besteedt aan je eigen behoeften en welzijn. Deze verandering van perspectief zal je helpen inzien dat er een einddoel is en hoop voor de toekomst.

Ik raad elke verzorger aan om een stap terug te nemen en actief naar dit perspectief te zoeken. Uiteindelijk zal dit zowel op korte als lange termijn de zaken verbeteren.

RESP-NL-NP-00119

---