Kunnen kamerplanten helpen bij astma?

Als je me goed kent, weet je wel dat ik geen grote fan ben van alternatieve geneeswijzen. Ik houd mij liever aan wetenschappelijke inzichten.

Wat astmabehandelingen betreft, levert Google af en toe wat twijfelachtige resultaten op. Ademhalingsoefeningen die beweren astma te ‘genezen’, bepaalde voedingsmiddelen of diëten die ‘gegarandeerd’ helpen en himalayazoutlampen. Allemaal beweringen zonder bewijs, die mogelijk zelfs schadelijk kunnen zijn.

Soms ontdekken we echter logische, wetenschappelijk onderbouwde remedies die het proberen waard zijn. De mogelijke rol van kamerplanten voor de luchtkwaliteit binnenshuis is hier één van. Het klinkt misschien een beetje ‘raar’, maar het is de moeite waard om te overwegen: Dat het planten van bomen in stedelijk gebied de aanwezigheid van luchtverontreinigende stoffen vermindert, is wel bewezen.

Kunnen kamerplanten misschien op dezelfde manier een positieve invloed hebben op de luchtkwaliteit binnenshuis? Of is het groener maken van je woning misschien niet de manier om je astmasymptomen onder controle te houden?

Ga voor groen: De weg naar betere luchtkwaliteit binnenshuis?

Ons onderzoek over de impact van groen op betere luchtkwaliteit start bij de NASA. Ja, die NASA van de ruimtevaart. In een onderzoek uit 1989 werd onderzocht of planten wel of niet konden bijdragen aan luchtkwaliteit en hygiëne aan boord van spaceshuttles. De resultaten wezen erop dat ‘nagenoeg alle geteste planten’ de concentraties benzeen en formaldehyde, ook bekend als luchtvervuilers, lieten dalen.

Meer recentelijk hebben andere onderzoeken ook een daling in kwikdampen aangetoond. Tegenwoordig zweven deze dampen waarschijnlijk niet rond in je huis. Maar onbedoelde blootstelling kan optreden als oude thermometers of fluorescerende lampen breken, of als kwik wordt gebruikt in culturele of religieuze praktijken.

Hoewel ik in eerste instantie dacht dat vooral de bladeren luchtreinigende kwaliteiten hebben, blijkt dat de wortels van planten en hun bijbehorende micro-organismen de grootste rol spelen. (Ik vraag me af of de cactus die in mijn keuken staat mogelijk meer nut heeft dan ik vermoedde, gezien het ondiepe netwerk van wortels in de aarde!)

Welke planten zijn hier het best in? In een beoordeling van 50 kamerplanten stelden de onderzoekers het volgende vast. De beste reinigers van de meest voorkomende luchtvervuilende stoffen zijn planten die gedijen in een omgeving met weinig licht en gemakkelijk te kweken zijn zoals palmen, varens, spathiphyllum (lepelplant) en klimop.

Onderzoeker Stanley J. Kays (Universiteit van Georgia) merkt op dat welke plant je voor je huis selecteert afhangt van het individuele gebouw, omdat verschillende planten verschillende stoffen uit de lucht filteren. Planten in combinatie met luchtfiltratiesystemen, die bepaalde luchtvervuilers filteren, kunnen een betere optie zijn.

Hoewel het bewijsmateriaal over het algemeen positief is, is er gewoon niet genoeg onderzoek verricht om degelijk advies te geven over de vraag of kamerplanten helpen bij astma.

Mogelijke astmaproblemen

Natuurlijk moet je uit de buurt blijven van planten die pollen produceren als je daar allergisch voor bent. Maar zelfs aanbevolen planten voor mensen met astma, kunnen astmasymptomen veroorzaken.

Stofvorming kan vooral bij grote planten een probleem zijn, maar regelmatig water geven zou normaal gezien het stof moeten wegspoelen. Schimmel is ook een veel voorkomend probleem met huisplanten en kan allergische symptomen veroorzaken. Overmatig bewateren kan schimmelgroei in de potaarde veroorzaken. Weghalen van schimmel van plantenoppervlakken en met mate water geven kan planten gezond houden en de hoeveelheid schimmel beperken.

Sommige planten, potten, micro-organismen in planten en potaarde kunnen de lucht verontreinigen met vervuilende stoffen, zogenaamde vluchtige organische stoffen (VOS). Het is lastig om de aanwezigheid van VOS vast te stellen zonder laboratoriumonderzoek. Er is meer onderzoek nodig, want hun rol bij astma-exacerbaties is nog steeds onzeker.

Afhankelijk van je allergieën en de ernst van je astma, kan het binnenhalen van planten in huis onwenselijk zijn door deze factoren. Het is altijd een goed idee om met je arts of allergoloog te praten voordat je nieuwe levende organismen in je omgeving introduceert - zoals planten en huisdieren - om na te gaan of ze al dan niet een negatieve invloed zullen hebben op je astma.

Dus, hoop of hype?

Het antwoord is een beetje van beide. Kamerplanten kunnen - in ieder geval in combinatie met goede luchtreinigers - helpen om de lucht in je huis (of kantoor) schoner te houden zoals blijkt uit onderzoek in de afgelopen 25 jaar.

De aanwezigheid van planten kan echter andere astmatriggers in je omgeving veroorzaken, vooral als je ze niet goed verzorgt. Momenteel is er gewoon onvoldoende bewijs om kamerplanten aan te bevelen als hulp bij astma. Maar als je geen allergieën hebt en je je ‘groene vingers’ binnenshuis wilt testen, kan het zijn dat je merkt dat de luchtkwaliteit binnenshuis verbeterd is.

Denk eraan: doe altijd je eigen onderzoek en vraag je arts om advies als je besluit om wijzigingen aan te brengen in je omgeving op basis van wat je online leest.

---

Referenties:

• Binns C. (2006). How cacti survive:
Surprising strategies quench thirst. https://www.livescience.com/4188-cacti-survive-surprising-strategies-quench-thirst.html

• Claudio L. (2011). Planting healthier indoor air. https://ehp.niehs.nih.gov/doi/pdf/10.1289/ehp.119-a426

• Houseplant pests and control. (2011).
https://www.uaf.edu/files/ces/publications-db/catalog/anr/PMC-10073.pdf

• Mold allergy. (n.d.). http://asthmaandallergies.org/asthma-allergies/mold-allergy/

• Nowak DJ, et al. (2006). Air pollution removal by urban trees and shrubs in the United States.DOI: http://doi.org/10.1016/j.ufug.2006.01.007

• Nurmatov UB, et al. (2015). Volatile organic compounds and risk of asthma and allergy: a systematic review. DOI: https://doi.org/10.1183/09059180.00000714

• Wolverton BC, et al. (1989). Interior landscape plants for indoor air pollution abatement. https://ntrs.nasa.gov/search.jsp?R=19930073077

RESP-NL-NP-00061